ΓΡΑΦΕΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΕΡΚΟΥΛΙΔΗ
Παράδοση είναι η ντοπιολαλιά, το νανούρισμα, ο μύθος, η ιστορία, τα έθιμα, η μουσική, η τέχνη, η ιδέες, η συμπεριφορά, οι αντιλήψεις, οι μαντινάδες, οι καντάδες, τα κάλαντα, οι χοροί και οι σκοποί του τόπου μας.
Παράδοση είναι η μαγεία που περνάει από τον παλιό στο νέο, οι ρίζες, και μένουν αναλλοίωτες στο χρόνο.
Το δίδαγμα της Παράδοση είναι η παρακολούθηση. Να βλέπεις, να ακούς, να μαθαίνεις την όλη αυτή πλούσια τέχνη και εσύ να την ακολουθείς όπως στην παραδίνουν, έτσι όπως στην έμαθαν χωρίς να υπόκειται αλλοιώσεις.
Ο κάθε τόπος δημιουργεί τις δικές της ρίζες, ήθη έθιμα. Μικρές διαφορές αλλά όμορφες και πλούσιες. Όπως ένα περιβόλι που είναι γεμάτο λούλουδα. Διαφορετικά με την δικιά τους μυρωδιά. Έτσι είναι και η παράδοση μας. Ένας κήπος γεμάτο λούλουδα. Που έχουν μια ευωδία, τραβώντας σε να μάθεις και να διδαχθείς κομμάτια πάνω σε αυτό.
Αν μαραθεί ένα λούλουδο με τον καιρό μαραίνονται και τα άλλα και έτσι χάνεται η μαγεία, και το περιβόλι παύει να υπάρχει πια. Έτσι είναι και η παράδοση μας. Από ένα λάθος ή μια μικρή αλλαγή, αυτή η μικρή θα φέρει και την πιο μεγάλη μετά κι έτσι; Τι γίνεται; Δέχεται την αλλοίωση της. Αν δε μάθεις να την ποτίζεις ή πάψεις ή ξεχάσεις εσύ να βάλεις νερό στο περιβόλι. Κι από ένα λάθος δημιουργείται ένα άλλο, κι από το άλλο καταστρέφουμε την παράδοση μας.
Όμως ευτυχώς όταν μαραίνονται ένα, δυο ή τρία λουλούδια στο κήπο της ευτυχώς γεννιούνται στην θέση τους περισσότερα, κι ως τώρα κρατάτε ακόμα, και περισσότερο σε χωριά της Κρήτης, όπως και σε άλλα μέρη της Ελλάδας την παράδοση μας ζεστή. Αναμένει.
Παράδοση λοιπόν. Σημαίνει παραδίδω. Δηλαδή. Παραδίδω = δίδω, άρα δίνω στα χέρια κάποιου. Εξ’ ου και η αρχαία λέξη Παραδίδωμι. Δίνω στον καινούριο τις ρίζες, τα ήθη έθιμα όπως μου τα παράδωσαν κι εμένα. Κι έτσι δημιουργήθηκε η λέξη Παράδοση. Η Μεταβίβαση ή η παραχώρηση ενός πράγματος.
Παράδοση δε σημαίνει οπισθοδρόμηση, αλλά εξέλιξη βιώνοντας τις διαστάσεις του χρόνου που είναι τρείς. Παρελθόν – Παρόν – Μέλλον. Είναι στοιχεία που είναι ενωμένα ή δεμένα σαν μια αλυσίδα, η συνέχεια των στοιχείων αυτών για να επιζήσουν στο παρόν και μέλλον, που προέρχονται από το παρελθόν μας.
Ένα παρελθόν που για να βαστάξει η φλόγα της, έπρεπε να μπαίνει λάδι στο λιθαράκι της, κι έτσι ως το παρόν – μέλλον ανανεώνουμε το λάδι αυτό της παράδοσης κάθε λεπτό, κάθε ώρα, κάθε μέρα.
Η παράδοση είναι αυτό που κρατάει τις γενεές μεταξύ τους σαν μια αλυσίδα, που συνδέεται με τις προηγούμενες αλλά και εκείνες που πρόκειται να φέρουμε. Στο κοντινό ή μακρινό μέλλον διδάσκοντας την παράδοση στα παιδιά μας.
Για παράδειγμα. Η Παράδοση δε δημιουργείται από το μηδέν, γιατί ποτέ ο πολιτισμός δεν δημιουργείται από το μηδέν. Ο Μινωικός πολιτισμός, δημιούργησε τις δικές του παραδόσεις από το μηδέν, κι έτσι από γενιά σε γενιά τις μετέφερες σαν απόγονοι των Μινωιτών κι εμείς να ακολουθούμε ακόμα τις παραδόσεις τους. Όπως την τέχνη, την διατροφή, τον χορό. Τα εξελίσσαμε και τα προσφέραμε απλόχερα στα παιδιά μας. Η αρχή που σαν μια κλωστή που δεν τελειώνει ποτέ, όσο και να ξετυλίγει, ή όπως τα νούμερα. Ξεκινώντας από το ένα φτάνοντας στο άπειρο.
Αν ένας λαός λένε ξεχάσει την παράδοση του είναι σαν να έχει πάθει αμνησία, δηλαδή έχει χάσει το μνημονικό του, δηλαδή δεν ξέρει που βαδίζει.
Γι αυτό λέμε ότι η παράδοση είναι ένας πλούσιος καλά φυλαγμένος θησαυρός, μια αμύθητη περιουσία. Που λαμπιρίζει δυνατά, σαν την λάμψη του ήλιου.
Η Παράδοση είναι ξεχωριστή και διαφορετική από λαό σε λαό. Δεν είναι ίδια, δεν αντιγράφεται. Αλλοίμονο αν αντιγραφόταν, δεν θα υπήρχαν διαφορές και θα ήμασταν όλοι μια ίδια κουκίδα που κάποιος προσπαθεί να βρει μια διαφορά και δεν βρίσκει. Σαν να λέμε χαμένοι σε ένα κόσμο που δεν υπάρχουν λαοί.
Γι αυτό υπάρχουν οι διαφορές. Η μουσική διαφέρει, ο χορός διαφέρει, η ντοπιολαλιά διαφέρει, τα ήθη έθιμα, οι μύθοι ή θρύλοι, η ιστορία και η θρησκεία διαφέρουν. Ο κάθε τόπος τροποποιεί τα έθιμα του, όπως γάμος, ή βάπτιση. Όπως κάποια γιορτή.
Στο χωριό Αρόλιθος. Με την Κρητικοπούλα να μαθαίνει στα μικρά παιδιά την παράδοση μας.
Αργαλειός, ανέμη, ασκομπαντούρα. Όλη η λαϊκή τέχνη της παράδοσης από την κλωστή στην υφαντική σε ένα δωμάτιο.
Μουσική παράδοση. Το Κρητικό τραγούδι και μαντινάδες
Φωτογραφία: Κώστας Παντέρης
Ένα αρχείο που δείχνει τα παλιά γλέντια των Κρητικών
Την ψυχή της Κρήτης, μέσα από ένα μουσικό πάνορμο, που αναδεικνύει τον πλούτο και την ομορφιά της αυθεντική μουσικοχορευτικής παράδοσης
Φωτογραφία: Κώστας Παντέρης
Κρητική καντάδα. Όταν η Κρήτη χορεύει, και με πολλές μαντινάδες τραγουδά στα στενά του χωριού.
Λύρα, βούργια, γαμοκούλορο. Στοιχεία της παράδοσης μας.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου