Η Αγία Αικατερίνη ή Αικατερίνη της Αλεξάνδρειας, γνωστή και ως Μεγαλομάρτυς Αγία Αικατερίνη και κατά τους υμνολόγους της Ορθόδοξης Εκκλησίας Αικατερίνα (282 - 305), ήταν μία από τους Μεγαλομάρτυρες της Ορθοδοξίας, που έμεινε ακλόνητη στα πιστεύω της παρά τις πιέσεις και τα βασανιστήρια που υπέστη, κατά τον πρώιμο 4ο αιώνα.
Έζησε επί εποχής Μαξιμίνου, απόλυτου άρχοντα της Αιγύπτου, ιδιαίτερου χριστιανομάχου και ότι ήταν βασιλικού γένους, ούσα κόρη του αριστοκράτη τότε Κώνστα. Έτυχε μεγάλης μόρφωσης και ήταν κάτοχος της λατινικής γλώσσας και της ελληνικής φιλολογίας. Σπούδασε φιλοσοφία και ρητορική και πολλές ξένες γλώσσες της εποχής της. Από νεαρή ηλικία προσελκύσθηκε από την χριστιανική διδασκαλία την οποία μελέτησε και αφού ασπάσθηκε τον Χριστιανισμό, εργάσθηκε με έντονη δράση και ενθουσιασμό για την διάδοσή του επιτυγχάνοντας πολλά χάριν της ρητορικής της δεινότητας και των πολλών γνώσεών της. Την Αικατερίνη όμως εκτός της σοφίας και των αρετών της, την διέκρινε και το σπάνιο κάλλος της μορφής της. Λέγεται ότι στην ηλικία των 18 ετών επισκέφτηκε τον Ρωμαίο αυτοκράτορα, ο οποίος ήταν πιθανόν ο Μαξιμίνος Β ή ο Μαξέντιος, και προσπάθησε να τον πείσει για το ότι ήταν εσφαλμένοι οι διωγμοί που διεξήγε κατά των Χριστιανών. Πέτυχε όμως να μεταστρέψει στον Χριστιανισμό την γυναίκα του αυτοκράτορα.
Τούτο προήλθε από μία σύγχυση με μια ωραιότατη αριστοκράτισσα της Αλεξάνδρειας που είχε αποκρούσει τις ακόλαστες προτάσεις του Μαξιμίνου και εξ αυτού τιμωρήθηκε με δήμευση όλης της περιουσίας της υπ΄ αυτόν, της οποίας την ιστορία είχε γράψει ο εκκλησιαστικός συγγραφέας του 4ου αιώναΕυσέβιος.
Η σύγχυση όμως αυτή διαλύθηκε πρώτα από την διαπίστωση ότι ουδεμία τέτοια λεπτομέρεια του βίου της Αγίας δεν αναφέρεται στη βιογραφία εκείνης και ούτε του μαρτυρικού της θανάτου, αλλά και από στοιχεία (σχόλια) από άλλο συγγραφέα βεβαιώνεται ότι η περί ής ο λόγος Αλεξανδρινή αριστοκράτισσα λεγόταν Δωροθέα. Πάντως η Αγία Αικατερίνη από νεαρότατη ηλικία είχε δείξει ασυνήθη ευσέβεια και προσήλωση στα Θεία όπου και ο θρύλος ότι δέχθηκε το "δακτυλίδι πνευματικής μνηστείας" από μέρους του Χριστού που της προσκόμισε η αειπάρθενος Μητέρα Του ή κατ΄ άλλους από τον Ίδιον.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Δυστυχώς για την δράση και την ζωή της Αγίας δεν υπάρχουν καθόλου ιστορικές πληροφορίες κανένας ιστορικός δεν την αναφέρει και ούτε ένας μάρτυρας δεν επιβεβαιώνει την ύπαρξή της και μέχρι του τέλους του 9ου αιώνα και με δεδομένο ότι η εποχή του "μαρτυρικού της θανάτου" προσδιορίσθηκε περί το 305 υπάρχει σιωπή πέντε αιώνων η οποία είναι αδύνατον να μη προσδώσει στις κατοπινές πληροφορίες κάποιες αοριστίες χωρίς αυτές όμως να σημαίνουν πως η σχετική παράδοση περί της Αγίας Αικατερίνης στερούνται ιστορικής βάσης, όπου και ο λόγος της αναγκαίας καταγραφής των.
Σύμφωνα με τον Ρουφίνο, το πρώτο της όνομα ήταν Δωροθέα. Μετά την βάφτισή της όμως, έλαβε το όνομα Αικατερίνα, αυτή δηλαδή που είναι πάντα καθαρή, αγνή, (αιέν καθαρινά, δηλαδή "η πάντοτε αγνή"). Έζησε στην Αλεξάνδρεια, στα χρόνια του βασιλιά Μαξιμίνου, είχε αριστοκρατική καταγωγή και τεράστια μόρφωση.
Σίγουρα απετέλεσε ένα αντίπαλο δέος στην Ελληνίδα φιλόσοφο Υπατία κατά τη μεσαιωνική σκέψη· Παρόμοια με την Υπατία, λέγεται ότι ήταν σοφή (ιδιαιτέρως όσον αφορά στη φιλοσοφία και τη θεολογία), πολύ όμορφη, αγνή, και ότι δολοφονήθηκε άγρια λόγω της δημόσιας έκθεσης τής πίστης της —105 χρόνια προ του θανάτου της Υπατίας (αν και τα πρώτα κείμενα που την αναφέρουν, ή οι διάφορες παραλλαγές τους, χρονολογούνται πολύ αργότερα).
ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ
Η ημέρα του μαρτυρίου της Αγίας Αικατερίνης θεωρείται η 24 Νοεμβρίου, της δε εύρεσης των λειψάνων της η 25 Νοεμβρίουεκτός όμως όλων των Σλάβων που τιμούν ιδιαίτερα μέχρι σήμερα την ημέρα του μαρτυρικού θανάτου της Αγίας, όλοι οι λοιποί χριστιανοί κατά σύσταση των μοναχών του Σινά συνέπτυξαν σε μία και τις δύο εορτές και όρισαν την 25 Νοεμβρίου ημέρα τιμώμενη της ιερής μνήμης της, συνεορταζόμενη με την απόδοση Εισοδίων της Θεοτόκου. (Η περίπτωση αυτή παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες από την πρακτική λειτουργική πλευρά, γι' αυτό και γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στο Τυπικό της Εκκλησίας (βλέπε π.χ. http://www.ec-patr.org/gr/typikon και http://www.typikon.gr)). Την παράδοση αυτή να τιμάται η αγία στις 25 Νοεμβρίου ακολούθησαν και οι Καθολικοί της Δύσης.
Η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια (έκδοση 1908) περιγράφει την σημασία της πίστεως στην Aγία ως ακολούθως:
"Καθώς, μαζί με την Αγία Μαργαρίτα και την Αγία Βαρβάρα, συγκαταλέγεται στους δεκατέσσερις πιο υποβοηθητικούς αγίους στον ουρανό, τύγχανε αδιάκοπου εγκωμιασμού από τους κήρυκες και εξύμνησης από τους ποιητές. Αποτελεί γνωστό γεγονός ότι ο Ζακ-Μπενίν Μποσσουέτ τής αφιέρωσε έναν από τους ομορφότερους πανηγυρικούς του και ότι ο Αδάμ του Αγίου-Βίκτωρος έγραψε προς τιμή της το περίφημο ποίημα "Vox Sonora nostri chori", κλπ.
"Σε πολλά μέρη η εορτή της εορταζόταν με εξαιρετική μεγαλοπρέπεια, υπήρχε αργία και οι ακολουθίες παρακολουθούνταν από μεγάλο πλήθος λαού. Σε αρκετές επισκοπές της Γαλλίας η εορτή θεωρούταν Ιερά Ημέρα έως την αρχή του 17ου αιώνος, και εορταζόταν με μεγαλοπρέπεια που η τελετουργία της ξεπερνούσε αυτή των εορτών μερικών Αποστόλων. Αναρίθμητα παρεκκλήσια την είχαν ως προστάτιδα και το άγαλμά της ευρίσκετο σε σχεδόν όλες τις εκκλησίες, αναπαριστώντας την σύμφωνα με τη μεσαιωνική εικονογραφία με έναν οδοντωτό τροχό, το όργανο βασανισμού της. Ενώ, λόγω συγκεκριμένων περιστάσεων της ζωής του, ο Άγιος Νικόλαος ο Μύρων, θεωρούταν ο προστάτης των νεαρών και των φοιτητών, η Αγ. Αικατερίνη έγινε η προστάτιδα των νέων κοριτσιών και των φοιτητριών. Θεωρούμενη ως η αγιώτερη και πιο σοφή των παρθένων του Χριστού, δεν ήταν παρά φυσικό ότι αυτή, μεταξύ όλων των άλλων, θα ήταν άξια να εποπτεύει τις παρθένες και τις νέες του κόσμου."
"Ο οδοντωτός τροχός έγινε το έμβλημα της αγίας, και έτσι οι μηχανικοί έθεσαν εαυτούς υπό την προστασία της. Τελικά, σύμφωνα με την παράδοση, όχι μόνο παρέμεινε παρθένος ελέγχοντας τα πάθη της και κυρίευσε τους εκτελεστές της φθείροντας την υπομονή τους, αλλά θριάμβευσε και στην επιστήμη κλείνοντας τα στόματα των σοφιστών: η πραγματεία της μελετήθηκε από θεολόγους, απολογητές, κήρυκες, και φιλοσόφους. Πριν τη μελέτη, τη συγγραφή, ή το κήρυγμα, την επικαλούνταν να τους φωτίσει, να καθοδηγήσει τις πένες τους, και να ξεκαθαρίσει τα νοήματα των λόγων τους. Αυτή η αφοσίωση στην Αγία Αικατερίνη που πήρε τεράστιες διαστάσεις στην Ευρώπη μετά τις Σταυροφορίες, έλαβε επιπρόσθετη λάμψη στη Γαλλία στις αρχές του 15ου αιώνα, όταν σύμφωνα με τις φήμες η αγία είχε μιλήσει στην Ιωάννα της Λωραίνης και, μαζί με την Αγία Μαργαρίτα, υπήρξε η θεία σύμβουλος της Ιωάννας."
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ
Η Αγία Αικατερίνη φέρεται στις αγιογραφίες συνήθως εστεμμένη, καθιστή, κρατώντας στο δεξί χέρι κάλαμον ή ιερό κλάδο φοίνικα, ενώ στο αριστερό σταυρό που ακουμπά σε ακιδοφόρο τροχό, έχοντας στο βάθος (φόντο) το όρος Σινά. Πολλοί καλλιτέχνες ζωγράφοι έχουν αποδώσει έργα από το βίο της Αγίας Αικατερίνης μεταξύ των οποίων ο Κορέγιος, ο Βερονέζε, ο Ραφαήλ κ.λπ.
Σύμβολά της στην αγιογραφία είναι ο ακιδοφόρος τροχός, η αιμοσταγής μάχαιρα, κλάδος φοίνικα, ιερός κάλαμος, βιβλία και το όρος Σινά.
ΠΡΟΣΤΑΤΙΔΑ
Η Αγία Αικατερίνη θεωρείται προστάτις των μηχανικών καθώς αποτελούσε για την εποχή της πρότυπο σοφίας και μόρφωσης αλλά και διότι μαρτύρησε σε τροχό. Επίσης αποτελεί προστάτιδα των των παρθένων γυναικών και των φοιτητριών.
Στη Γαλλία, η φιλοσοφική σχολή του Παρισιού από θαυμασμό προς την Αγία την είχε ανακήρυξε προστάτιδα της φιλοσοφίας. Την ιδιότητα αυτή της Αγίας που διαδόθηκε ταχύτατα αποδέχθηκαν πλείστες Χώρες της Δύσης. Σημαντικότερες εορτές προς τιμή της Αγίας ήταν εκείνες οι εύθυμες που συνέβαιναν στο Παρίσι όπου νεανίδες ηλικίας 25 ετών ανύπανδρες, ανήμερα της εορτής της Αγίας, περιφέρονταν εν ευθυμία στη πόλη φέροντας ή σκεπάζοντας τα μαλλιά τους με λευκό δαντελλωτό "κεκρύφαλο" (σκούφο) εκ του οποίου και προήλθε η γαλλική έκφραση "elle a la coiffure de Sainte Catherine", (= έχει την κτενισιά της Αγίας Αικατερίνης) που αποτελεί ιδιωματισμό και λέγεται για γεροντοκόρες, αντίστοιχο με το ελληνικό "μπήκε στο ράφι".
Εθεωρείτο η αγία-προστάτις της Νομικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβας (Padova).
Η Αγία Αικατερίνη είναι πολιούχος αγία της πόλης της Κατερίνης. Η πρωτεύουσα της Πιερίας ονομάστηκε αρχικά Αικατερίνη από το όνομα της αγίας.
Αγία Αικατερίνη Σιναϊτών στο Ηράκλειο -«Τέτοιο τζαμί δεν υπάρχει άλλο μέσα στο Χάνδακα»
Πρόκειται για ναό της Σιναϊτικής μονής της Αγίας Αικατερίνης, βορειοανατολικά του Μητροπολιτικού ναού του Αγίου Μηνά.
Ιδρύθηκε κατά τη β’ βυζαντινή περίοδο και αποτέλεσε πνευματικό και καλλιτεχνικό κέντρο από τον 15ο έως τον 17ο αι.
Σήμερα ο ναός της Αγίας Αικατερίνης λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης με αντιπροσωπευτικά έργα της Κρητικής Αναγέννησης ανάμεσα στα οποία ξεχωριστή θέση κατέχουν οι φορητές εικόνες του Μιχαήλ Δαμασκηνού.
Επίσης εκτίθενται συλλογές με εκκλησιαστικά σκεύη, βιβλία, άμφια και αποτοιχισμένες τοιχογραφίες.
«….Λοιπόν, αξιότιμοι αδερφοί μου! Τέτοιο τζαμί δεν υπάρχει άλλο μέσα στο Χάνδακα, ίσως και σ’ όλες τις οθωμανικές χώρες. Ήταν εκκλησία των Ρωμιών και είχε ήδη πέτρινο θόλο. Δεν υπάρχει στο εσωτερικό της τίποτε ξύλινο. Οι πόρτες και οι τοίχοι της είχαν χρυσοποίκιλτα σχέδια. Τώρα χίλιες φορές περισσότερα σχέδια και στολίδια έχει. Όλοι οι τοίχοι είναι καλυμμένοι με χρυσά σχέδια. Είναι ένα φωτεινό τζαμί…
Ο μιναρές του τζαμιού ήταν παλιό καμπαναριό. Όμως η κορυφή του φτιάχτηκε σύμφωνα με την αρχιτεκτονική των μιναρέδων και προστέθηκε κι ένα μπαλκόνι για την πρόσκληση της προσευχής. Είναι ένα έργο τέχνης. Αυτό το όμορφο τζαμί μοιάζει με περίπτερο του παραδείσου, έτσι που βρίσκεται μέσα σε τριακόσια βήματα πλατύ κήπο του Ιρέμ (κήποι του παραδείσου) με τριαντάφυλλα και υακίνθους. Οι τρούλοι του τζαμιού είναι κόκκινοι και σοβαντισμένοι με χορασάνι και ασβέστη. Γύρω υπάρχουν τα δωμάτια των μαθητών, το σχολείο, ο μεντρεσές (Ιεροδιδασκαλείο) κι άλλα όμορφα κτίσματα. Δεν υπάρχει άλλο τέτοιο τζαμί στο Χάνδακα ούτε κι αλλού. Ας προστατεύει ο Θεός τον κόσμο!…»
«Όταν είδε ο Εβλιά τούτο το τζαμί είπε το χρονόγραμμά του: Ας είναι σ’ αυτό το κτίσμα ο Παντοτινός Θεός Διώκτης της αμαρτίας και Βοηθός. Έτος 1080».
Η Αγία Αικατερίνη, Καθολικό της ομώνυμης Σιναϊτικής μονής, βρίσκεται βορειοανατολικά του Μητροπολιτικού ναού του Αγίου Μηνά. Η Αγία Αικατερίνη είναι βασιλική με εγκάρσιο κλίτος. Το βόρειο τμήμα του Ναού διαμορφώθηκε με τρούλο σε παρεκκλήσιο των Αγίων Δέκα.
Λειτουργεί ως Μουσείο Βυζαντινών Εικόνων. Ιδρύθηκε τη Β’ Βυζαντινή περίοδο και αποτέλεσε πνευματικό και καλλιτεχνικό κέντρο από το 15ο έως το 17ο αι. με τμήμτα γραμματικής, λογικής,ρητορικής, μαθηματικών, ζωγραφικής, μουσικής κλπ. απ’ όπου αποφοίτησαν πολλοί γνωστοί Κρητικοί που διέπρεψαν στα γράμματα, στις τέχνες και στην εκκλησία. Ανάμεσα τους ξεχωρίζει ο ζωγράφος Μιχαήλ Δαμασκηνός, κυριότερος εκπρόσωπος της “Κρητικής Σχολής”, του οποίου οι έξι φορητοί πίνακες εκτίθενται σήμερα στο χώρο του μουσείου.
Με τα εισοδήματα που διέθετε ήταν σε θέση να συντηρεί πολλούς μοναχούς.
Στην περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας μετατράπηκε σε τζαμί, γνωστό με το όνομα Ζουλφικάρ Αλή Πασά Τζαμισί.
Η ιστορική Σχολή της Αγίας Αικατερίνης του Χάνδακα, που λειτουργούσε από το 15ο αιώνα, αποτέλεσε πολύμορφο σχολείο με τμήματα γραμματικής, λογικής, ρητορικής, μαθηματικών, ζωγραφικής, μουσικής, κλπ, από όπου αποφοίτησαν πολλοί γνωστοί Κρητικοί που διέπρεψαν στα γράμματα, στις τέχνες και στην εκκλησία. Ανάμεσα τους ξεχωρίζουν ο Πατριάρχης Κύριλλος Λούκαρης, ο Πατριάρχης Μελέτιος Πηγάς, ο Επίσκοπος Εμμανουήλ Μαργούνιος κλπ.
Για το κτίσιμο της εκκλησίας δεν διατίθενται και πολλά στοιχεία .Συναντάται στα τούρκικα έγγραφα και σύμφωνα με την μετάφραση του Νικόλαου Σταυρινίδη βρέθηκε έγγραφο που δείχνει κάτι σχετικό με την επιδιόρθωση του τζαμιού στα 1720.
« 31 Αυγούστου 1720 – 26 Seval 1132
Π. Μ. Η στέγη των προπυλαίων του τεμένους Ζουλφικάρ ήτο κεραμωτή. Κατά τον χειμώνα τα όμβρια ύδατα εισερχόμενα δια των κεράμων ημπόδιζον τους προσκυνητάς από του να εκτελούν την προσευχήν των. Κατόπιν διαταγής του Πασά Χάνδακος μετέβη επί τόπου ο Αρχιτέκτων του Δημοσίου Μιχάλης, όστις μετ’ άλλων εμπειρογνωμόνων υπελόγισε την απαιτηθησομένην δαπάνην, καθώς και ταύτην των υδαταγωγών του τεμένους.»
Σύμφωνα με τον Στέργιο Σπανάκη και το βιβλίο του «Το Ηράκλειο στο πέρασμα των αιώνων» αναφέρει ένα μικρό γεγονός σχετικό με τοΖουλφικάρ Αλή Πασά Τζαμισί. Λέει πως οι φανατικοί Τούρκοι δεν ανέχονταν στο μαχαλά τους την νέα εκκλησία των Χριστιανών , τον Άγιο Μηνά .Το θεωρούσαν μεγάλο αμάρτημα γιατί καταστρεφόταν το μουσουλμανικό στοιχειό της περιοχής και ήθελαν να « κλείσουν» την εκκλησία των Χριστιανών. Μια επιτροπή διορίστηκε να εξετάσει το ζήτημα σύμφωνα με τους θρησκευτικούς κανόνες και αποφάνθηκε πως δεν συντρέχει τέτοιος λόγος. Έτσι ο πασάς διέταξε να μην υποβληθεί ποτέ ξανά μια τέτοια αναφορά γιατί η ποινή θα ήταν δήμευση περιουσίας και θάνατος
Ένα βασιλικό διάταγμα στις 12 Μαρτίου 1919, ήταν αρκετό για την μελλοντική χρήση τού μέχρι τότε μουσουλμανικού τεμένους της πόλης μας. «Προς απόδοσιν αυτού εις την χριστιανικήν λατρείαν» , είναι ο τίτλος ενός άρθρου του αείμνηστου θεολόγου καθηγητή Νικολάου Ζευγαδάκη, του οποίου το αρχείο βρίσκεται στη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη. Πιο συγκεκριμένα μας αναφέρει σ’ ένα απόσπασμα:
“Εις τον ούτω πως ανακαινιζόμενον και καθιερούμενον λαμπρόν ναόν θα λαμβάνη χώραν μεγαλοπρεπής και επιβλητική η πανήγυρις της Αγίας Αικατερίνης, θα τελούνται δε, εκτός άλλων ακολουθιών, και το καθιερωμένον κατά Ιούλιον μνημόσυνον υπέρ του αειμνήστου μεγάλου Οικουμενικού Πατριάρχου Κυρίλλου του Λουκάρεως, εκλεκτού της πόλεως τέκνου, σπουδάσαντος και διδάξαντος εν τη περί τον ναόν τούτον περιφήμω σχολή, μετά του οποίου μνημοσύνου θα είναι δυνατόν να συνδυθασθή γενικώτερον τοιούτον και υπέρ των εν τη σχολή ταύτη εκπαιδευθέντων και διδαξάντων μεγάλων δ’ έπειτα αποβάντων εις τα γράμματα και την Εκκλησίαν ανδρών της μεγαλονήσου”.
Για τον συγκεκριμένο Ιερό Ναό γίνονται κατά καιρούς διάφορες σκέψεις προκειμένου ο χώρος αυτός να χρησιμοποιηθεί για την λειτουργία των κατηχητικών σχολείων, για το θείο κήρυγμα και διάφορες ηθοπλαστικές διαλέξεις, ακόμα και για τη στέγαση του Βυζαντινού μουσείου αλλά και της Εκκλησιαστικής Βιβλιοθήκης. Τελικά επί δημαρχίας Μηνά Γεωργιάδη, τον χώρο αυτό επισκέφθηκε ειδικός υπάλληλος του υπουργείου Παιδείας και αφού εξέτασε το προαναφερόμενο κτήριο διαπίστωσε ότι ένας τέτοιος χώρος για την καλή διατήρηση των βιβλίων είναι ακατάλληλος.
Λέγεται ότι μέχρι τα μέσα του ΙΣΤ’ αιώνα, δεσπόζουσα θέση στο Σιναϊτικό Μοναστηριακό μετόχι του Χάνδακα, κατέχει η Εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης, πολιούχου Αγίας του Όρους Σινά. Ο ηγούμενός του αντικαθιστούσε ελλείποντα τον Αρχιεπίσκοπο Κρήτης. Όλοι οι μοναχοί ήταν εγγράμματοι και η Εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης ήταν η πιο λαμπρή, από τις Εκκλησίες του Χάνδακα.
Με την εισβολή των Τούρκων ο Ορθόδοξος Ναός μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος και δωρήθηκε στον Ζουλφικάρ Αλή Πασά. Στα βιβλία των Βακουφίων, σημειώνεται ως “Κετχουντά Βέη Τζαμισί”. Ο Ζαχαρίας Πρακτικίδης στη χωρογραφία του η οποία συντάχθηκε το 1818 αναφέρει: “Κεχαγιάμπεη τζαμισί.
Το πάλαι Ναός της Αγίας Αικατερίνης, εις του οποίου την αυλήν ευρίσκεται μια στέρνα γλυκυτάτου ύδατος και ψυχροτάτου”. Αργότερα, όταν χτίστηκε ο ιερός Μητροπολιτικός Ναός του Αγίου Μηνά, στον οποίο ως γνωστόν υπάρχει μεγάλη υπόγεια δεξαμενή, η οποία δέχονταν το νερό των πολλών υδρορροών του Ναού (τώρα αυτές οι υδρορροές βγαίνουν έξω και δεν πάνε στην υπόγεια δεξαμενή), το νερό αυτό πήγαινε σ’ αυτήν την στέρνα της Αγίας Αικατερίνης. Υπήρχε δηλαδή κάποιος αγωγός που από την υπόγεια δεξαμενή οδηγούνταν το νερό σ’ αυτή τη στέρνα. Την περίοδο του Μεσοπολέμου έπαιρναν νερό από εκεί οι Ηρακλειώτες!
Τέλος η Αγία Αικατερίνη σύμφωνα με το βιβλίο 8ο Πρακτικών του Ιερού Μητροπολιτικού ναού του Αγίου Μηνά, δεχόταν πρόσφυγες πριν ακόμα από το 1922.
Ο Ιερός Ναός της Αγίας Αικατερίνης ανακαινίσθηκε το έτος 1943 και αποδόθηκε, όπως ήταν φυσικό, για λατρεία στους πιστούς του Μεγάλου Κάστρου. Χαρακτηριστική η αναφορά του Νικολάου Ζευγαδάκη.
“Το ιερουργηθέν το πρώτον κατά την 25ην Νοεμβρίου 1943 παρεκκλήσιον του ειρημένου παλαιού ενταύθα ναού ελειτούργησεν από τότε άνευ εγκαινίων δι αντιμηνσίου ως ευκτήριος οίκος της Αγίας Αικατερίνης, επ’ ονόματι της οποίας ετιμάτο ο όλος ναός.
Θα διατηρήση όμως το παρεκκλήσιον την τοιαύτην του ονομασίαν εφ’ όσον, ως είναι γνωστόν, ετιμάτο επ’ ονόματι των Αγίων Δέκα των εν Κρήτη μαρτυρησάντων, το όνομα δε της Αγίας Αικατερίνης έφερε το μέγα του ναού κλίτος, ποίαν δε ονομασίαν ενδείκνυεται όπως λάβη τούτο κατά τα ιερά εγκαίνια; Περί τας απορίας ταύτας, αίτινες ως λίαν φυσικαί, προεβλήθησαν ευθύς εξ αρχής, θα περιστραφή το παρόν σημείωμα”.
Σήμερα έχει γίνει αποκατάσταση και συντήρηση του χώρου και λειτουργεί ξανά σαν μουσείο με συλλογή αντιπροσωπευτικών έργων βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης. πολλές εικόνες , άμφια και εκκλησιαστικά είδη.
Μεταξύ αυτών εξέχουσα θέση κατέχουν οι εικόνες που αποδίδονται στον ζωγράφο ‘Αγγελο, έναν από τους διασημότερους καλλιτέχνες του 15ου αιώνα και του Μιχαήλ Δαμασκηνού κυριότερου εκπρόσωπου της “Κρητικής Σχολής”, του οποίου οι έξι φορητοί πίνακες, «Η Βάτος», «Η θεία Λειτουργία», «Μη μου Άπτου», «Η Προσκύνησις των Μάγων», «Ο Μυστικός Δείπνος», και «Η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος», που στόλιζαν το μικρό Άγιο Μηνά θα είναι εκεί.
Στη Συλλογή της Αγ. Αικατερίνης, η 13η Εφορεία Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων Κρήτης έχει επίσης συμπεριλάβει αποτοιχισμένες τοιχογραφίες από το ναό του Μιχαήλ Αρχαγγέλου στα Πρεβελιανά Μονοφατσίου, από το ναό της Παναγίας στην Πατσό Αμαρίου και από άλλα μνημεία του νησιού.
This is a short description in the author block about the author. You edit it by entering text in the "Biographical Info" field in the user admin panel.
RELATED POSTS
Αγία Αικατερίνη,θεωρείται προστάτις των μηχανικών και προστάτιδα των των παρθένων γυναικών και των φοιτητριών.
Reviewed by creteonair
on
Νοεμβρίου 24, 2017
Rating: 5
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου