Στο Ιουλιανό και αργότερα στο Γρηγοριανό ημερολόγιο έχει 31 ημέρες. Από τις 19 μέχρι τις 23 Μαρτίου ο ήλιος μπαίνει στον αστερισμό του Κριού.
Στις 21 Μαρτίου πραγματοποιείται η αστρονομική έναρξη της άνοιξης με τη λεγόμενη «εαρινή ισημερία», δηλ. την ίση χρονική διάρκεια ημέρας και νύχτας.
Το όνομα του είναι ρωμαϊκής καταγωγής.
Ο Μάρτιος είχε οριστεί ως ο μήνας του θεού Μαρς, που αντιστοιχεί με τον Άρη, το θεό του πόλεμου των αρχαίων Ελλήνων. Άλλοι υποστηρίζουν ότι ήταν αφιερωμένος στον Mercurius δηλ. τον Ερμή.
Οι μεγάλες καιρικές μεταβολές του, έδωσαν αφορμή στη λαϊκή φαντασία να πλάσει μύθους, θρύλους, παροιμίες και παραδόσεις, που αναφέρονται στα βασικά γνωρίσματα του. Αρκετοί μύθοι ζητούν να αιτιολογήσουν, γιατί ο Μάρτης μια γελά και μια κλαίει.
Σύμφωνα με κάποια αθηναϊκή παράδοση ο Μάρτης έχει δυο γυναίκες, την μια πολύ όμορφη και φτωχή, την άλλη πολύ άσκημη και πολύ πλούσια. Ο Μάρτης κοιμάται στη μέση.
Όταν γυρίζει προς την άσκημη, κατσουφιάζει, μαυρίζει και σκοτιδιάζει όλος ο κόσμος, όταν γυρίζει από την όμορφη, γελάει, χαίρεται και λάμπει όλος ο κόσμος.
Αλλά τις περισσότερες φορές γυρίζει από την άσχημη γιατί αυτή είναι πλούσια και τρέφει και τη φτωχή και όμορφη.
Άλλες ονομασίες: Ανοιξιάτης, Κλαψομάρτης, Πεντάγνωμος, Φυτευτής και Βαγγελιώτης (λόγω Ευαγγελισμού).
Άλλες ονομασίες: Ανοιξιάτης, Κλαψομάρτης, Πεντάγνωμος, Φυτευτής και Βαγγελιώτης (λόγω Ευαγγελισμού).
Ο Μάρτιος είναι η χαρά του κηπουρού. Γιατί η άνοιξη κι όσα αυτή φέρνει δημιουργούν νέο κέφι και διάθεση για πιο εντατική ενασχόληση με τον κήπο μας ενόψει μάλιστα των επόμενων πιο ζεστών μηνών που ακολουθούν. Γι' αυτό άλλωστε και το Μάρτιο, γίνεται το βασικότερο κομμάτι της προετοιμασίας για την επόμενη περίοδο έως και το φθινόπωρο – διάστημα κατά το οποίο τα λουλούδια, τα δέντρα και τα υπόλοιπα φυτά θα βρίσκονται στο φόρτε τους.
► Τι φυτεύουμε.
Το Μάρτιο φυτεύουμε:
- πατάτες
- σπανάκι
- σέλινο
- καρότο
- μπρόκολο
- φασκόμηλο, ρίγανη, μέντα, δεντρολίβανο.
- Επίσης, μπορούμε να φυτέψουμε και ντοματιές για πρόωρη συγκομιδή.
Παροιμίες!
1. Άλλα λογαριάζει ο Μάρτης κι άλλα η Σαρακοστή.
2. Αν δώσει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σ’ εκείνο το ζευγά που ’χει πολλά σπαρμένα.
3. Αν δώσει ο Μάρτης και κακιώσει, μες στα χιόνια θα μας χώσει.
4. Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα.
5. Από Μαρτιού πουκάμισο κι από Αυγούστου κάπα.
6. Από τον Μάρτη πουκάμισο, από τον Αύγουστο σεγκούνι (παλτό).
7. Κάλλιο Μάρτη καρβουνιάρη, παρά Μάρτη καψαλιάρη. (Καλύτερα κρύο παρά ζέστη)
8. Κάλλιο Μάρτη στις γωνιές, παρά Μάρτη στις αυλές. (Καλύτερα να κάνει ο Μάρτης βροχές, κρύο και να είμαστε στη γωνιά, παρά ήλιο και να είμαστε στις αυλές)
9. Του Μάρτη ο ήλιος βάφει και πέντε μήνες δεν ξεβάφει.
10. Λείπει ο Μάρτης απ’ τη Σαρακοστή;
11. Μάρτη βροχερέ κι Απρίλη χιονερέ.
12. Μάρτη έβρεχε; Θεριστής χαιρότανε.
13. Μάρτη φύλαγε τ’ άχερα, μη χάσεις το ζευγάρι.
14. Μάρτη, Μάρτη βροχερέ κι Απρίλη δροσερέ.
15. Μάρτης βρέχει; Ποτέ μην πάψει!
16. Μάρτης είναι νάζια κάνει, πότε κλαίει, πότε γελάει.
17. Μάρτης, γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης. Τα παλιόβοϊδα τα γδέρνει, τα δαμάλια τα παιδεύει.
18. Μάσε ξύλα για το Μάρτη, μην κάψεις τα παλούκια.
19. Μη σε γελάσει ο Μάρτης το πρωί και χάσεις την ημέρα.
20. Μήδε ο Μάρτης Καλοκαίρι, μήδ’ ο Αύγουστος Χειμώνας.
21. Ο Μάρτης βρέχει κι ο θεριστής χαίρεται.
22. Ο Μάρτης και η μάνα του…
23. Ο Μάρτης ο πεντάγνωμος, πέντε φορές εχιόνισε και πάλι το μετάνιωσε πως δεν εξαναχιόνισε!
24. Ο Μάρτης πενταδείλινος και ματαπεινασμένος.
25. Ο …. πο ’χει κόρη ακριβή, του Μάρτη ο ήλιος μην τη δει.
Ο «Μάρτης» –Το έθιμο, η ιστορία και οι ερμηνείες
Η κόκκινη κλωστή που βάζουμε την 1η Μαρτίου είναι και αυτή μια πολύ παλιά συνήθεια. Δείτε πως έχει καθιερωθεί το έθιμο, την ιστορία του και τις ερμηνείες του.Η ιστορία
Οι αρχαίοι Έλληνες φορούσαν «Μάρτη» και μάλιστα οι κοπέλες στόλιζαν με «Μάρτη» και το άγαλμα της Αθηνάς.Ο Παυσανίας λέει πως την πρόληψη αυτή την είχαν πάρει από τους Αιγυπτίους. Όταν τελείωνε ο μήνας έπλεναν την κόκκινη κλωστή (ταινία) στον Ιλισσό και την έκρυβαν για τον άλλο χρόνο. Έτσι η ταινία αυτή πήγαινε από γενιά σε γενιά και όσο πιο παλιά ήταν τόσο πιο γούρικη θεωρείτο.
Το έθιμο & οι ερμηνείες
Ο «Μάρτης» ή «Μαρτιά» είναι ένα παμπάλαιο έθιμο εξαπλωμένο σε όλα τα Βαλκάνια, λόγω της υιοθέτησής του από τους Βυζαντινούς, οι οποίοι και το διατήρησαν. Πιστεύεται ότι έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα, και συγκεκριμένα στα Ελευσίνια Μυστήρια, επειδή οι μύστες των Ελευσίνιων Μυστηρίων συνήθιζαν να δένουν μια κλωστή, την «Κρόκη», στο δεξί τους χέρι και το αριστερό τους πόδι.
Από τη 1η ως τις 31 του Μάρτη, συνηθίζεται να φοριέται στον καρπό του χεριού ένα βραχιολάκι, φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή, τον «Μάρτη» ή «Μαρτιά». Είναι ένα έθιμο σύμφωνα με το οποίο αυτός που φορά το Μάρτη, κυρίως τα μικρά παιδιά, προστατεύονται είτε από ασθένειες γενικά ή «για να μην τα κάψει ο ήλιος», για να «μην τα μαυρίζει ο ήλιος» ή για να «μην τα πιάνει το μάτι». Συμβολικά το λευκό και το κόκκινο χρώμα το συναντάμε συχνά στη δεισιδαιμονία όταν είναι να αποτρέψουμε κάποιο κακό.
Ο «Μάρτης» φτιάχνεται την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου και φοριέται είτε σαν δαχτυλίδι στα δάχτυλα, είτε στον καρπό του χεριού σαν βραχιόλι. Καμμιά φορά φοριέται ακόμα και στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού, ώστε να μην σκοντάφτει ο κατοχός του.
Σε κάποιες περιοχές της χώρας κρεμούσαν την κλωστή όλη τη νύχτα στα κλαδιά μιας τριανταφυλλιάς για να χαρίσουν ανθοφορία, ενώ σε άλλες περιοχές την έβαζαν γύρω από τις στάμνες για να προστατέψουν το νερό από τον ήλιο και να το διατηρήσουν κρύο. Σε άλλες περιοχές το φορούσαν μέχρι να φανούν τα πρώτα χελιδόνια, οπότε και το άφηναν πάνω σε τριανταφυλλιές, ώστε να τον πάρουν τα πουλιά για να χτίσουν τη φωλιά τους.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου