Την ζηλεύω εκείνη την εποχή, παρόλες τις δυσκολίες που υπήρχαν νομίζω οι άνθρωποι ήταν πιο δεμένοι μεταξύ τους.!
Εσείς γνωρίζετε το αλογάκι της Παναγίας? Την Κεραζόζα? Τι σημαίνει όταν ο σκύλος κλαίει, όταν βουίζουν τα αυτιά μας, όταν μας τρώνε τα χέρια μας ,όταν ξεπετάει το μάτι μας , ποια μέρα είναι καλύτερη για λούσιμο, τι σημαίνει όταν κράζουν τα κοράκια, η κουκουβάγια, γιατί δεν πρέπει να κυκλοφορούμε μεσημέρι, γιατί δε πρέπει να τελούμε γάμους Φλεβάρη μηνά, τι έκανε, έλεγε, ο γεωργός όταν έζευγε τα βόδια? Όλα αυτά και άλλα πολλά θα διαβάσετε παρακάτω μαζί με το ξόρκι τους, τις γητειές τους ας το πω καλύτερα.
Καλή σας ανάγνωση..!
Ψυχής μεράκια Νταβιγλάκη Πόπη
Διάφορα παρατηρήματα, συνήθειες, που είχαν στην Κρήτη παλαιότερα και ίσως επικρατούν κάποια και μέχρι σήμερα.!
Μέρος Α'
Αν πέσει εικόνισμα από το εικονοστάσι
Αν πέσει εικόνισμα από το εικονοστάσι στα καλά καθούμενα, είναι κακο σημάδι.
Σημαίνει ότι κάποια συμφορά θα πλήξει την οικογένεια.
Αν πέσει το εικόνισμα απ’ το εικονοστάσι,
Μήτε χαρά μήτε υγειά μα ούτε και γιορτάσι.
Ουράνιο τόξο (κεραζόζα)
Το ουράνιο τόξο είναι μέσο πρόγνωσης του καιρού.
Στην Κρήτη οι χωρικοί το λένε Κ ε ρ α ζ ό ζ α και πιστεύουν ότι αν εμφανιστεί τις πρώτες πρωινές ώρες στον ουρανό, σημαίνει ότι ο καιρός θα βελτιωθεί, αν εμφανιστεί τις απογευματινές ώρες , σημαίνει ότι θα χειροτερέψει, και λένε:
Αν την ε δεις την ταχινή, πήγαινε στη δουλειά σου,
Κι αν την ε δεις το πρόσαργο τρύπωνε στη φωλιά σου.
Επίσης λένε ότι:
Όποιος δει την κεραζόζα και δεν την ε χαιρετήσει,
μαύρο πόνεμα θα βγάλει,
Από κάτω απ’ τη μασχάλη.
Το αλογάκι της Παναγίας
Αν μας πλησιάσει και καθίσει πάνω μας το αλογάκι της Παναγίας, δεν το πειράζουμε. Το σταυρώνουμε τρεις φορές και του λέμε:
Ε! αλογάκι ξομπλιαστό, δείξε μου από πού θα παντρευτώ
Το μέτρημα των άστρων
Τη νύχτα δεν κάνει να μετράμε τα άστρα στον ουρανό, γιατί όσα άστρα μετρήσουμε, τόσες μυρμηγκιές θα βγουν στα χέρια μας.
Τι κάνει ο γεωργός, όταν ζεύγει τα βόδια
Όταν ο γεωργός ζεύγει τα βόδια για να οργώσει, τα σταυρώνει τρεις φορές και λέει: άντε ζωντανά μου, με τη δύναμη του Θεού να πάει η μέρα μας καλά.
Στο όνομα του μεγάλου Χτιστού. Η ώρα ευλογημένη.
Άμα αρχίζεις τη δουλειά κάνε και το σταυρό σου,
Τον Παντοδύναμο Θεό να έχεις βοηθό σου.
Αν κλαίει ό σκύλος
Αν κλαίει ο σκύλος του σπιτιού ή τση γειτονιάς, είναι κακό σημάδι. Μπορεί κάποιος άνθρωπός τση οικογένειας ή συγγενικό πρόσωπο να πεθάνει. Όσοι τον ακούνε να κλαίει, λένε:
Στο κεφάλι σου το κακό να πέσει.
Ο σκύλος ο παντέρημος ο κακομοιριασμένος
ολονυχτίς κλαουρίζει κι ήταν κουλουριασμένος.
Αν κρώζει η κουκουβάγια
Το κρώξιμο της κουκουβάγιας τη νύχτα πάνω από τη σκέπη του σπιτιού δεν είναι καλό σημάδι. Κάτι κακό περιμένει αυτό το σπίτι ή κάποιο τση γειτονιάς.
Άμα κρώζει η κουκουβάγια μες στην άγρια τη νυχτιά
Φέρνει μήνυμα θανάτου μ’ όλη της την απονιά.
Αν ένα παιδί γυρίζει περιστροφικά αναμμένο δαυλό
Όταν ένα παιδί γυρίζει γρήγορα κυκλικά έναν αναμμένο δαυλό, σχηματίζεται ένας φωτεινός κύκλος και τότε λένε ότι τη νύχτα θα κατουρηθεί στο κρεβάτι.
Θα το βρέξεις το βρακί σου την αποψινή βραδιά,
Μόνο πάψε να γυρίζεις το δαυλό με τη φωτιά.
Αν κρώζουν τα κοράκια
Αν κρώζουν τα κοράκια κοντά σε γαϊδούρι, σημαίνει ότι ανεμίζουνε πως θα ψοφήσει ο γάιδαρος.
Άμα κρώζουν τα κοράκια γύρω από το γαϊδούρι ,
Θέλουν γάιδαρο να φάνε από τα’ αχούρι
Ποια μέρα είναι η καλύτερη για λούσιμο
Η καλύτερη μέρα για λούσιμο θεωρείται το Σάββατο και η χειρότερη η Κυριακή.
Το ίδιο και για το κόψιμο των νυχιών.
Την Πέφτη πέφτουν τα μαλλια την Κυριακή μαδούνε,
και το Σαββατοκύριακο ανθούν και λουλουδούνε.
Τι σημαίνει η φαγούρα στο σώμα
Όταν κανείς ξυπνήσει την νύχτα και νιώσει έντονη φαγούρα και τσιμπιές στο σώμα του, λένε ότι έρχονται οι ‘πόθαμένοι και τον τσιμπούνε και ότι αυτό είναι μήνυμα θανάτου.
Εγώ κακό δεν ήκαμα, μήδε κακό με βρήκε,
Στον ύπνο με τσιμπούσανε έγνοια πολλή μου μπήκε.
Γιατί δεν πρέπει να κυκλοφορούμε σταύρωμα μεσημεριού
Λένε ότι δεν πρέπει να κυκλοφορούμε σταύρωμα μεσημεριού στους δρόμους και να αποφεύγουμε να περνούμε από έρημα σταυροδρόμια, γιατί το καταμεσήμερο κυκλοφορούνε τα φαντάσματα, δηλαδή τα κακά πνεύματα μπορεί να γραντίσουμε
Πάντα καταμεσήμερο οι αφανταξιές περνούνε,
Στους δρόμους, στα περάσματα, φωνάζουν και πηδούνε.
Ό γάμος τον φλεβάρη
Επειδή ο Φλεβάρης είναι λειψός μήνας, δεν πρέπει να γίνονται γάμοι στη διάρκεια του, γιατί κόβονται μέρες απ’ τη ζωή του ζευγαριού.
Άμα θες να παντρευτείς το Φλεβάρη μη διαλέξεις,
Που ν’ ο μήνας ο λειψός κι άσχημα πολύ θα μπλέξεις.
Αν πέφτει τρίχα στο κούτελο
Αν πέφτει τρίχα στο κούτελο, σημαίνει ότι θα δούμε κάποιον δικό μας να έρχεται από μακριά. Αν η τρίχα επίμονα μας ενοχλεί,
Στο κούτελό μου έπεσε μια τρίχα απ’ το κεφάλι,
Θεός να βάλει το χέρι του να ‘ναι καλό σημάδι.
Αν ξεπετά το αριστερό μάτι
Αν ξεπετά το αριστερό μάτι σημαίνει ότι θα δούμε κάτι που θα μας λυπήσει.
Άμα το μάτι σου τα’ αριστερό ανοίγει και σφαλίζει,
κάτεχε πως η μοίρα σου κακό σου ντουχουντίζει.
Αν ξεπετά το δεξί μάτι
Αν ξεπετά το δεξί μας μάτι, σημαίνει ότι θα δούμε κάτι καλό, που θα μας χαροποιήσει.
Το μάτι σου το δεξιό είναι λαμπρό αστέρι,
Βλέπει καλά κι ευχάριστα, κόβει σαν το νυστέρι.
Αν βουίζει το αυτί
Αν βουίζει το αυτί μας σημαίνει ότι θ ακούσουμε κάτι γρήγορα.
Αν βουίζει το αυτί σου, άκουσε καλό χαμπέρι,
ν’ ανημένεις τη χαρά σου από νιό και κανακάρη.
Το όνειρο της Κυριακής
Το όνειρο που θα δούμε το Σαββάτο βράδυ , ξημερώματα Κυριακής ξεδιαλύνει μέχρι το μεσημέρι.
Τση Κυριακής το όνειρο να ‘ναι χαριτωμένο ,
να ξεδιαλύνει όμορφα και να ‘ναι ευλογημένο.
Αν έχουμε φαγούρα στο αριστερό χέρι
Αν μας τρώει τα’ αριστερό χέρι εσωτερικά της παλάμης, σημαίνει ότι θα πάρουμε γρήγορα χρήματα. Αν η φαγούρα είναι έντονη, θα πάρουμε πολλά χρήματα.
Αν σε ξύνει τα’ αριστερό , κάτι καλό θα πάρεις,
ή χρήματα ή πράγματα σίγουρα θε να λάβεις.
Αν έχουμε φαγούρα στο δεξί χέρι
Αν έχουμε φαγούρα στο δεξί χέρι, σημαίνει ότι θα δώσουμε χρήματα και μάλιστα εκεί που δεν έχουμε προβλέψει.
Αν σε ξύνει το δεξί σου, ετοιμάσου να τα δώσεις,
ανέ χρωστάς κι αν δε χρωστάς σίγουρα θα πληρώσεις.
Αν μας ξύνει η πλάτη μας
Αν μας ξύνει η πλάτη μας σημαίνει θα φάμε ξύλο και λέμε σαν απειλή:
Σε ξύνει η πλάτη σου μου φαίνεται.
Μανα μου, κυρά μάνα μου, η πλάτη μου με ξύνει,
κι ήθελα και να κάτεχα γιατί τόση βιασύνη.
Αν σπάσει καθρέφτης
Το σπάσιμο του καθρέφτη, όταν μάλιστα δε συμβεί από αδεξιότητα, σημαίνει ότι κάτι κακό θα συμβεί στην οικογένεια. Μπορεί θάνατος ή κάποια σοβαρή αρρώστια.
Ήσπασε, μωρέ γυναίκα ο καθρέφτης του σπιτιού μας.
Το πέσιμο του πιρουνιού όταν τρώμε
Όταν τρώμε και μας πέσει κάτω το πιρούνι , λέμε ότι κάποιος πεινάει και πρέπει να τον καλέσουμε να φάει. Το ίδιο σημαίνει και το περίσσιο πιρούνι που βάζουμε στο τραπέζι.
Τα πολλά σαλιγκάρια
Πολλοί πιστεύουν πώς όποια χρονιά υπάρχουν πολλά σαλιγκάρια, θα πέσει φτώχια στην περιοχή εκείνη.
Από το βιβλίο:
«ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ»
Του Βασίλη Χαραλαμπάκη
Εκδόσεις «ΣΜΗΡΝΙΩΤΑΚΗΣ»
Στο Β’ μέρος θα διαβάσουμε :
Παρατηρήματα και συνήθειες της Κρήτης
Η σπάλα του ζώου
Καλό ποδαρικό καλό χερικό
Το προζύμι
Το βοδινό κρέας
Ο κουνενός
Το μάτιασμα
Το τάξιμο
Για την αλλαγή των ανέμων
Δε παρασέρνουν τη νύχτα
Κακό συναπάντημα
Η εμφάνιση του νέου φεγγαριού
Καιρικά φαινόμενα
Ο ζούδος στο κεφάλι
Το σφάξιμο του πετεινού
Το προζύμι δεν πρέπει να εκτεθεί στο φεγγαρι
Χιονισμένη αρχιμηνιά
Η ξεφουρνιά
Η κουρά των προβάτων
Οι καλικάτζαροι
Αγορά ενδυμάτων και ειδών υπόδησης
Αγοραπωλησίες
Απαγόρευση βοσκής ζώων
Το πάκτωμα της βοσκαριάς
Επιμέλεια αφιερώματος: Νταβιγλάκη Πόπη
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου