Aν στο προσωπό της βλέπετε απλά μια όμορφη γυναίκα που γράφει υπέροχες μαντιναδες ,βλέπετε μόνο ένα κομμάτι δικό της.
Μέσα από την επιβλητική ομορφιά της όψης της είναι μια γυναίκα που σε εντυπωσιάζει με τις ανησυχίες της και σίγουρα σου δίνει την εντύπωση πως θα μπορούσε να συμμετέχει στα κοινά με ενεργό ρόλο,αν και η ίδια κρατά χαμηλούς τόνους σε μια τέτοια σκέψη . Η Βέρα Σουλτατου-Ξυλουρη είναι απόλυτα πειθαρχημένη και πιστή στις άξιες του τόπου της.Αγωνιά για το μέλλον της πατρίδας της αλλά και την καλυτέρευση της ποιότητας ζωής των γυναικών όχι μόνο της Κρήτης αλλά και του κόσμου! Σε κερδίζει από την πρώτη στιγμή με τη φλόγα που μιλά για κάθε είδους έλλειψη δικαιοσύνης σε κάθε επίπεδο της κοινωνίας..Εντυπωσιακό και αντιφατικό ίσως σκεφτεί κάποιος πως μια πανέμορφη γυναίκα δεν περιορίζει τις ανησυχίες της εγωιστικά στον εαυτό της αλλά νοιάζεται για το κοινό καλό. Έτσι καταλαβαίνεις αμέσως από τις πρώτες κουβέντες που κάνεις μαζί της ότι θα μπορούσε η φωνή της να ακουστεί δυνατά και ουσιαστικά και όχι μόνο στα στενά όρια μιας συνέντευξης που για μένα ήταν το έναυσμα να σκεφτώ πως αυτή η γυναίκα απλώς τώρα ξεκινάει.Γιατί θα ήθελα να πιστεύω πως ο δρόμος της ζωής της είναι χαραγμένος να την οδηγήσει σε πράγματα πολύ μεγαλύτερα και πολύ πιο δημιουργικά προς όφελος της τοπικής κοινωνίας που ζει άλλα και γενικά μιας Ελληνικής πραγματικότητας που χρειάζεται πρόσωπα σαν την Βέρα . Πρόσωπα με ειλικρίνεια ,με αυθεντικότητα, με ψυχή,δυναμικά!!Νομίζω πως μετά από την συνέντευξη μια σκέψη είχε καθηλώσει το μυαλό μου. Αυτή η γυναίκα που άκουγα για μένα πρέσβευε όλες της γυναίκες της Κρήτης! Γιατί η Βέρα Σουλτατου-Ξυλουρη είναι η γυναίκα της Κρήτης!!
Μέσα από την επιβλητική ομορφιά της όψης της είναι μια γυναίκα που σε εντυπωσιάζει με τις ανησυχίες της και σίγουρα σου δίνει την εντύπωση πως θα μπορούσε να συμμετέχει στα κοινά με ενεργό ρόλο,αν και η ίδια κρατά χαμηλούς τόνους σε μια τέτοια σκέψη . Η Βέρα Σουλτατου-Ξυλουρη είναι απόλυτα πειθαρχημένη και πιστή στις άξιες του τόπου της.Αγωνιά για το μέλλον της πατρίδας της αλλά και την καλυτέρευση της ποιότητας ζωής των γυναικών όχι μόνο της Κρήτης αλλά και του κόσμου! Σε κερδίζει από την πρώτη στιγμή με τη φλόγα που μιλά για κάθε είδους έλλειψη δικαιοσύνης σε κάθε επίπεδο της κοινωνίας..Εντυπωσιακό και αντιφατικό ίσως σκεφτεί κάποιος πως μια πανέμορφη γυναίκα δεν περιορίζει τις ανησυχίες της εγωιστικά στον εαυτό της αλλά νοιάζεται για το κοινό καλό. Έτσι καταλαβαίνεις αμέσως από τις πρώτες κουβέντες που κάνεις μαζί της ότι θα μπορούσε η φωνή της να ακουστεί δυνατά και ουσιαστικά και όχι μόνο στα στενά όρια μιας συνέντευξης που για μένα ήταν το έναυσμα να σκεφτώ πως αυτή η γυναίκα απλώς τώρα ξεκινάει.Γιατί θα ήθελα να πιστεύω πως ο δρόμος της ζωής της είναι χαραγμένος να την οδηγήσει σε πράγματα πολύ μεγαλύτερα και πολύ πιο δημιουργικά προς όφελος της τοπικής κοινωνίας που ζει άλλα και γενικά μιας Ελληνικής πραγματικότητας που χρειάζεται πρόσωπα σαν την Βέρα . Πρόσωπα με ειλικρίνεια ,με αυθεντικότητα, με ψυχή,δυναμικά!!Νομίζω πως μετά από την συνέντευξη μια σκέψη είχε καθηλώσει το μυαλό μου. Αυτή η γυναίκα που άκουγα για μένα πρέσβευε όλες της γυναίκες της Κρήτης! Γιατί η Βέρα Σουλτατου-Ξυλουρη είναι η γυναίκα της Κρήτης!!
Βέρα δεν θα μιλήσουμε σήμερα για μαντινάδες... είναι ο χώρος που πια έχεις κατακτήσει κατά γενική ομολογία. Σήμερα στο πρόσωπο σου θα δούμε την Γυναίκα της Κρήτης. Πιστεύω ότι δεν θα μπορούσε να γίνει καλύτερη επιλογή. Γέννημα θρέμμα κρητικιά. Τι βάρος έχεις αυτό;
Αναμφισβήτητα η Κρήτη είναι το μεγαλύτερο και πολυπληθέστερο νησί στην Ελλάδα. Αποτελεί σημαντικό κομμάτι της οικονομίας και της πολιτισμικής κληρονομιάς της Ελλάδας, διατηρώντας τα δικά της πολιτισμικά στοιχεία. Είναι ένα νησί περήφανο, παραδοσιακό, φιλόξενο, αποτελείται από αμέτρητα χωριά, όπου το καθένα έχει τη δική του ιστορία.
Εγώ γεννήθηκα στα ιστορικά Ανώγεια Ρεθύμνου, ένα χωριό, όπου τηρούνται ευλαβικά οι παραδόσεις. Οι Κρητικοί και ειδικότερα οι Ανωγειανοί, είναι άνθρωποι περήφανοι τόσο για τον εαυτό τους, όσο και για τον τόπο καταγωγής τους. Οι Κρητικοί είμαστε αλλουνού παπά ευαγγέλιο. Είμαστε εξωστρεφείς, ντόμπροι, έξω καρδιά, ανοιχτοχέρηδες , φιλόξενοι..και κυρίως καλοί μερακλήδες.
Σαν Κρητικιά, και κυρίως σαν Ανωγειανή, κουβαλώ κι εγώ την ιστορία, την παράδοση, τον πολιτισμό, τα σέβομαι με κάθε τρόπο και προσπαθώντας να τα διατηρώ, να τα συντηρώ και να τα ακολουθώ, μπορώ να πω ότι προσπαθώ συνεχώς να αντιπροσωπεύω αυτό που είναι σήμερα η Κρήτη.
Τι έχει αλλάξει στη ζωή των γυναικών της Κρήτης, ουσιαστικά και όχι επιφανειακά, σε σχέση με τις παλιές εποχές, από όσα έχεις ακούσει ή θυμάσαι;
Μέχρι πριν λίγες δεκαετίες οι άντρες θεωρούσαν τις γυναίκες κατώτερες τους, τις καταπίεζαν και τις εκμεταλλεύονταν. Επικρατούσε η αντίληψη ότι η γυναίκα ήταν προορισμένη να παραμένει στο σπίτι και να μην εργάζεται, αλλά να ασχολείται μονάχα με την ανατροφή των παιδιών και με «τα του σπιτιού». Ενίοτε, σε αγροτικές περιοχές, ήταν πολλές φορές υπεύθυνη για τη φροντίδα των ζώων και έπρεπε να συνεισφέρει, σημαντικά, και αυτή, στην καλλιέργεια της γης.
Η θέση της βρισκόταν στην οικογένεια, κάτω απ την κυριαρχία του άντρα, χωρίς καμία συμμετοχή στα κοινά. Κατά συνέπεια, αντιλαμβανόταν τον εαυτό της ως άτομο λιγότερο δυναμικό και αυτόνομο. Οι προσωπικές την ανάγκες έμπαιναν, καθαρά σε δεύτερη μοίρα. Ο άντρας ήταν αυτός, ο οποίος είχε τη μεγαλύτερη ισχύ, και όχι μόνο από οικονομικής άποψης. Καταστάσεις σαν κι αυτές, παρατηρούνταν πιο έντονες και καταπιεστικές στην επαρχία, και κυρίως σε ορεινά χωριά, όχι μόνο της Κρήτης, που έχουν, έκδηλα, αφήσει το στίγμα και τα κατάλοιπά τους, ακόμα και σήμερα.
Με το πέρασμα του χρόνου, η εικόνα της γυναίκας έχει αλλάξει ουσιαστικά και όχι επιφανειακά. Η κατάστασή της και η θέση της πάνω στην κοινωνία, έχει, πλέον, μεταβληθεί καθώς απέκτησε το δικαίωμα μόρφωσης, εργασίας και, το σημαντικότερο, διεκδίκησης δικαιωμάτων. Πλέον εργάζεται και δε διστάζει να διεκδικήσει όλα όσα θέλει. Έτσι καλείται να ανταποκριθεί σε πολλαπλούς ρόλους, σε αυτό της συζύγου, της μητέρας, της εργαζόμενης γυναίκας, της καλής νοικοκυράς…
Στην προσπάθειά της να ανταποκριθεί σε όλα αυτά και να είναι «σωστή», όπως προστάζει η κοινωνία, συχνά πιέζεται και αγχώνεται. Πρέπει να κρατήσει τις λεπτές ισορροπίες που απαιτούνται, ανάμεσα στις υποχρεώσεις της ως μητέρα, ως νοικοκυρά και ως εργαζόμενη. Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνά και το ρόλο της ως γυναίκα. Διότι, μπορεί να απορροφάται από τις ποικίλες υποχρεώσεις της αλλά θα πρέπει να αφιερώνει και τον απαιτούμενο χρόνο γι αυτό το κομμάτι του εαυτού της.
Καθοριστικό ρόλο, βέβαια, σε κάθε περίπτωση, διαδραματίζει και ο άντρας-σύζυγος, ο οποίος θα πρέπει να τη βοηθά, να τη στηρίζει και να μην παύει ποτέ να την κάνει να αισθάνεται σημαντική.
Κάθε τόπος έχει κάποιους κώδικες ηθικών αξιών. Για την Κρήτη έχουμε ακούσει τους αυστηρότερους. Ισχύει; Ιδιαίτερα στις μέρες μας;
Ηθικές αξίες είναι όλες οι αντιλήψεις και οι κανόνες που ρυθμίζουν τη συμπεριφορά και προς τους συνανθρώπους μας αλλά και προς τον εαυτό μας. Είναι όλα εκείνα τα στοιχεία που καθορίζουν το ήθος, τις ηθικές αρετές του χαρακτήρα ή τον τρόπο ζωής μας, τις προτεραιότητές μας και τις σχέσεις μας, καθώς και την ηθική καθοδηγία που δίνουμε στα παιδιά μας .
Όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που υποδεικνύουν ποιες ανθρώπινες πράξεις είναι αποδεκτές και ορθές και ποιες ανάρμοστες και λανθασμένες. Το μεγαλύτερο μέρος της καθημερινότητάς μας επηρεάζεται από αυτούς τους κανόνες, αφού οι νόμοι είναι αδύνατον να ελέγχουν πάντοτε κάθε ενέργεια που κάνουμε.
Κάθε τόπος έχει τους δικούς του κώδικες ηθικών αξιών, τους δικούς του κανόνες, τους δικούς του «άγραφους νόμους». Ηθικές αξίες όπως η τιμιότητα, ο αλτρουισμός, η ηρωική διάθεση, η λεβεντιά, ο σεβασµός, η αξιοπρέπεια, η αγάπη, η συγχωρητικότητα, η ελευθερία, ο σεβασμός για τη ζωή και η εγκράτεια είχαν και έχουν περισσότερη δυναμική υπόσταση στην επαρχία και ειδικά στην Κρήτη, απ’ όπου και κατάγομαι.
Ανέκαθεν στα χωριά της Κρήτης οι αυστηρές ηθικές αξίες αποτελούσαν την εφαλτήρια δύναμη καθορισμού συγκεκριμένης ανθρώπινης συμπεριφοράς και προδιαγεγραμμένων ανθρωπίνων σχέσεων. Οι κοινωνίες σε τέτοια περιβάλλοντα ήταν, και είναι, κλειστές και έπρεπε ο καθένας, όντας μονίμως εκτεθειμένος, να είναι σε μεγαλύτερη επαγρύπνηση, για να ζει αρμονικά και «ήρεμα».
Σε μια αυστηρή και κλειστή κοινωνία, μια άξια οικογένεια, η τιμή και η ανθρωπιά, η αξιοπρέπεια, το να χεις καθαρό «κούτελο», είναι το άλφα και το ωμέγα. Οι συνθήκες διαβίωσης σαφώς και ήταν αυστηρές και καταπιεστικές, κυρίως για τις γυναίκες, αλλά μόνο διαμέσου τέτοιων δεσποτικών πολιτικών και αντιλήψεων, κατάφεραν να αντέξουν οι θεσμοί και οι παραδόσεις, στο πέρασμα των χρόνων.
Οι ηθικές αξίες σήμερα, παρότι, είναι τόσο σπουδαίες, βρίσκονται, πλέον, σε παρακμή. Η βαθιά κρίση που μαστίζει την κοινωνία τα τελευταία χρόνια, η οποία περνάει σε κοινωνικό, οικονομικό, και εργασιακό επίπεδο, συνοδεύεται παράλληλα από μια βαθύτατη πτώση αξιών. Στο νέο κλίµα που προκάλεσε η τεχνολογική πρόοδος, η υποβάθµιση των παραδοσιακών αξιών έναντι των μοντέρνων είναι κυρίαρχο χαρακτηριστικό.
Παράλληλα, το καταναλωτικό πρότυπο ζωής έχει επιβάλλει την έκπτωση των ηθικών αξιών, όπως η ειλικρίνεια, η δικαιοσύνη, η εντιµότητα, η αλληλεγγύη, ο αλτρουισµός, η αξιοπρέπεια κλπ. Η υπεραξία, χρήµα, απ’ την άλλη, καθορίζει πλέον, τις φιλικές, τις οικογενειακές, τις εργασιακές σχέσεις και τη σχέση του ανθρώπου µε το περιβάλλον. Σοβαρή ευθύνη στην παραβίαση των ηθικών κανόνων έχουν, βέβαια, και οι φορείς κοινωνικοποίησης.
Όλα τα παραπάνω, δυστυχώς ή ευτυχώς, έχουν επηρεάσει φυσικά και τις κλειστές κοινωνίες της Κρήτης, αλλά όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό, όπως στα αστικά κέντρα. Αυτό που με λυπεί εμένα περισσότερο είναι ότι άλλοτε ο άνθρωπος έκανε το κακό και τον βασάνιζε το αίσθημα της ενοχής, πλέον κάνει το κακό χωρίς τύψεις. Ζει για να παίρνει αυτό που θέλει με οποιοδήποτε κόστος και με οποιοδήποτε τρόπο, αλλά τι να περιμένεις από έναν κόσμο που η ανθρωπιά, η αλληλεγγύη και η ανιδιοτέλεια θεωρούνται, πλέον, παρωχημένες αντιλήψεις…
Μίλησε μας για κινήσεις που κάνουν οι γυναίκες να βοηθήσουν τον τόπο τους. Συμμετέχεις σε κάποια;
Η παράδοση είναι η αλυσίδα που συνδέει τις γενιές μεταξύ τους. Με την παράδοση χάσμα δεν υπάρχει. Η γενιά μας συνδέεται με τις προηγούμενες αλλά και με εκείνες που θα ρθουν. Συνάμα αποτελεί και προϋπόθεση για την ύπαρξη του πολιτισμού. Γιατί ποτέ ο πολιτισμός μιας γενιάς δε δημιουργείται από το μηδέν. Ριζώνεται στο πολιτισμό των γενιών που πέρασαν.
Η κρητική παράδοση είναι τα λαϊκά δημιουργήματα που τα ονομάζουμε λαϊκό πολιτισμό, όπως τα ήθη και έθιμα, οι «πρωτομάστορες της κρητικής μουσικής», οι παραδοσιακοί χοροί, παραμύθια, παραδόσεις, διάφορα κτίσματα, η γλώσσα, το ντύσιμο, οι θρησκευτικές παραδόσεις, αλλά κι ότι επιβίωσε από παλιότερες εποχές..
Οι πολιτιστικοί σύλλογοι, στους οποίους συμμετέχουν ενεργά και αρκετές γυναίκες, αποτελούν γερά στηρίγματα της κρητικής παράδοσης. Γιατί διατηρούν και προβάλλουν το κρητικό μας πολιτισμό αλλά και το μεταβάλουν από μουσειακό είδος σε ζωντανό οργανισμό. Με τις εκδηλώσεις τους κάνουν πιο σαφείς τις ιδέες που αποκρυσταλλώνουν την κρητική κουλτούρα αλλά και σταθεροποιούν τις ανθρώπινες αξίες.
Ένας άλλος θεσμός που συμβάλλει στη γνώση του παρελθόντος, τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, είναι η παραδοσιακή υφαντική, που αποτελεί μια από τις βασικές παραγωγικές δραστηριότητες της Κρήτης και φυσικά των Ανωγείων.
Τα ξομπλιαστά και πλουμιστά υφαντά στους παραδοσιακούς αργαλειούς,
τα μάλλινα κιλίμια, οι πατανίες, οι "βούργιες" (πολύχρωμα σακίδια που χρησιμοποιούνταν από τους κτηνοτρόφους ως χώροι για τη μεταφορά των τροφίμων), τα βαμβακερά ή λινά σεντόνια, οι πετσέτες και τα μεταξωτά φορέματα και είδη ρουχισμού είναι από τα συνηθέστερα προϊόντα της κρητικής υφαντικής τέχνης.
Τα ξομπλιαστά και πλουμιστά υφαντά στους παραδοσιακούς αργαλειούς,
τα μάλλινα κιλίμια, οι πατανίες, οι "βούργιες" (πολύχρωμα σακίδια που χρησιμοποιούνταν από τους κτηνοτρόφους ως χώροι για τη μεταφορά των τροφίμων), τα βαμβακερά ή λινά σεντόνια, οι πετσέτες και τα μεταξωτά φορέματα και είδη ρουχισμού είναι από τα συνηθέστερα προϊόντα της κρητικής υφαντικής τέχνης.
Ο πολιτισμικός πλούτος της Κρήτης εκφράζεται, παράλληλα, και μέσα από την χειροτεχνική και οικοτεχνική δραστηριότητα της Κρητικιάς γυναίκας. Έχοντας πίσω τους μια μακρόχρονη παράδοση και μνήμες διαφόρων πολιτισμικών επιρροών, οι Κρητικές συνεχίζουν ένα εξαιρετικό πλούτο έκφρασης σε χειροτεχνικές δραστηριότητες, δημιουργώντας παραδοσιακά χειροτεχνικά προϊόντα με πανάρχαιες ρίζες.
Τέλος δεν είναι λίγες οι γυναίκες, που με τον προσωπικό τους μόχθο, την αγάπη τους και το μεράκι τους, προσφέρουν τις ιδέες τους και την ψυχή τους στην ανύψωση του κρητικού πολιτισμού.
Προσωπικά δε συμμετέχω σε κάποια κίνηση. Δυστυχώς, δεν είμαι άτομο έντονα δραστηριοποιημένο κοινωνικά. Υπάρχει από τη μια, ελευθερία σκέψης και έκφρασης και από την άλλη περιορισμένη ελευθερία πράξης. Συνάμα η έλλειψη χρόνου, το καθημερινό τρέξιμο και οι δυσκολίες με εμποδίζουν στο να συνεισφέρω ουσιαστικά και να συμμετάσχω σε οποιαδήποτε κίνηση, που να αναδεικνύει και να εξυμνήσει την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μου. Ο μόνος χώρος που αισθάνομαι απόλυτα κυρίαρχη είναι ο χώρος της μαντινάδας, ο οποίος αποτελεί το απόλυτο μέσο έκφρασής μου και επικοινωνίας.
Ένα Κρητικό σπίτι ανδροκρατείται η γυναικοκρατείται. Ποιος είναι ο πραγματικός αρχηγός της οικογένειας, ποιος ο εικονικός και τελικά ποιος παίρνει τις αποφάσεις; Υπάρχουν παραδόσεις, που θεωρείς πολύτιμες, και θέλεις να περάσεις στα παιδιά σου για να μην χαθούν;
Ο ρόλος των δύο φύλων παλαιότερα, στα κρητικά σπίτια και όχι μόνο, ήταν ένας διακριτός ρόλος. Υπήρχε, αναμφισβήτητα εξειδίκευση αρμοδιοτήτων, το κάθε φύλο είχε συγκεκριμένες ευθύνες και υποχρεώσεις, ενώ ήταν αδιανόητο ένας άντρας να ασχοληθεί με μια «γυναικεία» δουλειά και μια γυναίκα με μια «αντρική» αντίστοιχα. Τα φύλα ήταν πλήρως διαχωρισμένα ως προς τι έπρεπε να κάνουν και πώς να συμπεριφέρονται. Φυσικά, ο άντρας ήταν ο αρχηγός της οικογένειας, ειδικότερα στις αγροτικές περιοχές, και εν τέλει εκείνος που έπαιρνε όλες τις αποφάσεις.
Οι γυναίκες της εποχής εκείνης θεωρούνταν πλάσματα υποδεέστερα, στερούμενα δικαιωμάτων και ελευθεριών, προορισμένα μόνο να υπηρετούν μια αυστηρά ανδροκρατούμενη κοινωνία. Ο άντρας – αφέντης είχε όλα τα δικαιώματα πάνω στη γυναίκα, η οποία όφειλε απεριόριστη υπακοή και πειθαρχία στη θέλησή του. Έτσι, η γυναίκα έμενε στο σπίτι, περιορισμένη και καταπιεσμένη, μη έχοντας, τις περισσότερες φορές, το δικαίωμα της ελεύθερης βούλησης και σκέψης.
Σήμερα, τα πράγματα έχουν αλλάξει ριζικά. Απ’ τη μια η κοινωνία έχει προχωρήσει με τόσο γρήγορους ρυθμούς, που, δύσκολα, ορισμένοι τους κατανοούν και μπορούν να προσαρμοστούν σ’ αυτούς. Οι γυναίκες, απ’ την άλλη, τις τελευταίες δεκαετίες ειδικότερα, έχουν κάνει υπεράνθρωπες προσπάθειες για περισσότερη ισότητα, περισσότερη ελευθερία, λιγότερη καταπίεση και κοινωνική καταξίωση.
Πλέον, άντρες και γυναίκες έχουν, σχεδόν, παρόμοιες υποχρεώσεις και δικαιώματα και πολλές φορές μοιράζονται τα «βάρη». Την τελική απόφαση, σε πολλές κρητικές οικογένειες, εξακολουθεί να την παίρνει ο άντρας. Καλό θα ήταν, βέβαια, να προηγείται μια εποικοδομητική συζήτηση στο ζευγάρι ούτως ώστε να αποφασίζουν μαζί.
Καλά όλα αυτά, βέβαια, αλλά κακά τα ψέματα. Ένα σπίτι για να στεριώσει και να παραμείνει γερό χρειάζεται μια δυναμική γυναίκα που να κινεί τα νήματα. Μπορεί ο άντρας να ναι ο αφέντης του σπιτιού, αλλά η γυναίκα είναι εκείνη που, αν θέλει, μπορεί να υποκινήσει, έμμεσα ή άμεσα, τα πράγματα και να καταφέρει αυτά που χρειάζεται και αυτά που πρέπει, για το σπίτι της και για τα παιδιά της. Ίσως γιατί σκέπτεται πιο λογικά και βλέπει πιο μπροστά, δε ξέρω… Εκείνη, όμως, θα πρέπει , κατά τη γνώμη μου, να πασχίσει περισσότερο να κρατήσει τον θεσμό της οικογένειας ψηλά και να καλλιεργήσει στα παιδιά της τις αξίες της αξιοπρέπειας και της ευγένειας της ψυχής, της ειλικρίνειας και της καλοσύνης, του σεβασμού απέναντι στις ρίζες σου καθώς και την πιστή τήρηση των παραδόσεων και των θεσμών του τόπου σου.
Ποια είναι η καθημερινότητα, ειδικά στα χωριά, μιας γυναίκας στην Κρήτη;
Η γυναίκα της Κρήτης είναι μια αληθινή ηρωίδα ζωής. Αρχόντισσα του νοικοκυριού, σύζυγος, μάνα και αδελφή – μια «γυναίκα» που όλα τα προλαβαίνει, όλα τα παλεύει και όλα τα διαχειρίζεται. Πλάσμα θάρρους και αντοχής, ψυχικής και σωματικής, αστείρευτης δύναμης και θέλησης απέναντι στην καθημερινή βιοπάλη.
Η γυναίκα της Κρήτης είναι η αφέντρα και η αρχόντισσα του σπιτιού της. Όλες οι εσωτερικές εργασίες, όπως το μαγείρεμα, η μπουγάδα, η καθαριότητα και, φυσικά, η ανατροφή των παιδιών, είναι προνομιακοί χώροι, αποκλειστικά, δικής της αρμοδιότητας. Θα συμπληρώσει και θα γεμίσει το λιγοστό χρόνο της, διότι η μέρα δεν τη φτάνει, με πλέξιμο, κέντημα και ύφανση και θα δημιουργήσει σωστά αριστουργήματα, δουλεμένα με τέχνη και μεράκι.
Στην επαρχία, οι περισσότερες γυναίκες δεν εργάζονται. Έτσι κι αλλιώς, είναι περιορισμένες, έως και ανύπαρκτες, μερικές φορές, οι θέσεις εργασίας. Η καθημερινή τους ζωή είναι συνδεδεμένη με χώρους στους οποίους, γυναίκες και άντρες, ζουν, δουλεύουν, καταναλώνουν, γλεντούν, πενθούν, συσχετίζονται με άλλους, διαμορφώνουν ταυτότητες, αποδέχονται ή αμφισβητούν καθημερινές πρακτικές και συνήθειες.
Έτσι, οι ανθρώπινες σχέσεις γίνονται πιο ουσιαστικές και πραγματικά «ανθρώπινες», με περισσότερη ασφάλεια, λιγότερο φόβο και άγχος και μια καθημερινή ζωή σαφώς πιο ποιοτική και παραγωγική.
Οι Κρητες είναι επαναστάτες και αγαπούν την ελευθερία και τη δημοκρατία. Θα μπορούσε μια γυναίκα με τη δική σου αναγνωρισιμότητα να μπει μπροστά σε μια κίνηση όχι απαραίτητα πολιτική....σε αυτές τις δύσκολες εποχές για την Ελλάδα;
Όπως υποστήριξε η γαλλίδα φεμινίστρια Σιμόν ντε Μπoβουάρ «η ύπαρξη προηγείται της ουσίας. Επομένως, δεν γεννιέται κανείς γυναίκα, αλλά γίνεται». Η Μπoβουάρ υποστηρίζει πως δια μέσου της ιστορίας οι γυναίκες έχουν θεωρηθεί ως η παρέκκλιση, η ανωμαλία. Αυτή η στάση έχει κρατήσει πίσω τις γυναίκες διατηρώντας την αντίληψη πως οι γυναίκες είναι η παρέκκλιση από το κανονικό, ότι είναι παρείσακτες που προσπαθούν να εξομοιωθούν με την «κανονικότητα». Αυτές οι λέξεις ήταν εκείνες, που την έβαλαν στην ιστορία και άλλαξαν όχι μόνο τον τρόπο που οι άντρες έβλεπαν τις γυναίκες, αλλά κυρίως τον τρόπο με τον οποίο οι γυναίκες έβλεπαν τον εαυτό τους.
Αν ήταν στο χέρι μου και μου δινόταν η δυνατότητα να συμμετάσχω σε μια κίνηση, όχι απαραίτητα πολιτική, αυτή θα ήταν σε ένα κίνημα που θα προάσπιζε αυτές ακριβώς τις ιδέες. Ένα κίνημα που όραμα θα είχε την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών, της ισότητας των δυο φύλων, και κυρίως την εξάλειψη της βίας, σωματικής, σεξουαλικής, ψυχολογικής ή ενδοοικογενειακής, κατά των γυναικών.
Ένα κίνημα που θα βασιζόταν στην αρχή ότι τα φύλα είναι διαφορετικά μεν αλλά ίσα. Ένα κίνημα που θα ενστερνιζόταν την αντίληψη, ότι η συμπεριφορά της κοινωνίας απέναντι στις γυναίκες είναι άδικη και καταπιεστική και που θα επιχειρούσε να αναλύσει τις αιτίες και τις διαστάσεις της καταπίεσης των γυναικών. Που θα προσπαθούσε, αδιάκοπα και αδιάλειπτα, να συνδράμει στην αφύπνιση και την ενεργοποίηση των γυναικών ώστε να υπερασπιστούν τα δικαιώματα τους και να κερδίσουν την απελευθέρωση τους. Μόνο έτσι η καταπίεση των γυναικών θα μπορούσε να ερμηνευτεί να ερευνηθεί, να κατανοηθεί και να αλλάξει.
Κακά τα ψέματα. εξαιτίας της σοβαρής οικονομικής κρίσης σε παγκόσμιο και εθνικό επίπεδο, οι άνισες συνθήκες ζωής και εργασίας των ανδρών και των γυναικών επιδεινώνονται. Η κρίση πλήττει πάντοτε περισσότερο τις αδύναμες ομάδες του πληθυσμού, στις οποίες οι γυναίκες υπερεκπροσωπούνται. Μεγάλες κατηγορίες γυναικών αντιμετωπίζουν πολλαπλές διακρίσεις.
Θεωρώ ότι είναι πλέον αναγκαιότητα οι δημόσιες παρεμβάσεις να θέσουν σε απόλυτη προτεραιότητα αυτές τις κατηγορίες των γυναικών και παράλληλα αρμόδιοι φορείς να συμπράττουν με τη σειρά τους στην επίτευξη του έργου τέτοιων κινημάτων.
Θέλω κλείνοντας, όχι μια μαντινάδα, αλλά μια συμβουλή που σου έλεγε από μικρή η μητέρα σου και θεωρείς περιουσία για την πορεία της ζωής σου. Μέσα από αυτή ίσως έχουμε την πλήρη εικόνα για την Γυναίκα της Κρήτης!!!
Η κρητικιά μάνα ενσαρκώνει, κατά τη γνώμη μου, την πίστη και την αφοσίωση στην οικογένεια. Εκείνη είναι η αιτία που, με τη δική της σταθερή βοήθεια, προσπάθεια και διεκδίκηση, στο τέλος όλα είναι εφικτά, μ’ ένα μαγικό τρόπο. Ηρωίδα και αγωνίστρια, με την αστείρευτη δύναμή της και την καθημερινή της υπερπροσπάθεια, μεγαλώνει τα παιδιά της με αρχές, αξίες και ιδανικά.
Χάρη στην μητέρα μου έχω μάθει να είμαι υπομονετική, δυναμική, κοινωνική,αξιοπρεπής, ετοιμοπόλεμη και υπεύθυνη. Αναγνωρίζω το γεγονός ότι μ’ έχει μάθει να σέβομαι, να εκτιμώ , να συγχωρώ και να χω ανωτερότητα και ανθρωπιά. Δε θα ξεχάσω, που όταν ήμουνα μικρή, μου λέγε συνέχεια «να μην συγκρίνω τον εαυτό μου με τους άλλους». Κι αυτό γιατί ο καθένας έχει τη δική του ξεχωριστή προσωπικότητα από τη μια και από την άλλη ποτέ κανείς δε ξέρει, οι άλλοι τι δυσκολίες αντιμετωπίζουν στη ζωή τους. Κι έπειτα, συμπλήρωνε: «μάθε να διεκδικείς το σεβασμό που σου αξίζει και μην αφήνεις τους άλλους να σε ποδοπατούν». Οι συμβουλές και οι «αρμηνειές» της, όπως λέμε στην Κρήτη, με βοήθησαν πολύ στην πορεία της ζωής μου, αποτελούσαν το κλειδί για να αντιμετωπίζω δύσκολες καταστάσεις, και δεν μπορώ πάρα να της εκφράσω ένα μεγάλο «ευχαριστώ» γι’ αυτό και να ναι πάντα καλά.
Κλείνοντας αυτή τη συνέντευξη εκτός από ένα μεγάλο ευχαριστώ που οφείλω να της πω για το θάρρος της να μας μιλήσει για πράγματα που δεν την έχουμε ξανακούσει να μιλάει δημόσια,θέλω να της πω,πως είναι ανάμεσα πια στους λίγους ανθρώπους που έχουν κερδίσει την αγάπη και την εκτίμηση μου….όπως πιστεύω κέρδισε και τη δική σας για πολύ περισσότερους λόγους από τις εκπληκτικές μόνο μαντιναδες της!!.....Γιατί γνωρίσαμε την Βέρα Σουλτάτου-Ξυλούρη….μέσα από το λόγο,τις σκέψεις της,την αλήθεια και τις αρχές της!!
ΝΑΤΑΣΑ ΠΕΤΡΟΥ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου